Letters against Separation – Pelin Tan on an Island

ON ARCHIPELAGOS & VOLUNTARY EXILE

by Pelin Tan

I accepted the conditions. No one could or did force me. I told them I would go there alone. I saw the ocean in between as I slowly approached the island. I accepted the conditions, the torture. I said I wouldn’t leave. I will witness the decay and putrefaction of my mind as a part of this voluntary exile on this island. I accepted the conditions. I said I wouldn’t leave.

Axiom 1: There is always another island behind the island that you think is at the end of the earth.

The other island is never connected to this island. Thus the horizon is not endless. Looking at and knowing the other island puzzles me. The other island creates curiosity, disturbs my Solitude. I wish it was a mainland. Thinking and convincing myself that I am on the very last island at the end of the earth clarifies my imaginative borders. Being in voluntary exile is a continuous self-discipline and a silent battle with the territory. On my first day on Ikaria, I chose the little hut on the top of a rocky hill that looked like a natural terrace with small, carved caves. Rumors say that once upon a time the caves were for the hidden escapes of refugees. The terrace overlooks the ocean, but directly below it are salt craters.

Axiom 2: Salt and rocks are anachronistic terrestrial forms of decay on islands.

I walked slowly to the craters when I first saw them. The white-grey crystal particles are opacities that are supposed to represent movement through cosmic time. The sea was blue-green. Big ships passed like dark shadows, unknown entities, ambiguous objects seen from afar. Sometimes the vertical dimension of the island was nearly identical to the size of the ships—two objects coming together for a few minutes, and then passing each other. I turned my face away, in order to not see it. I went back to my hut. I touched the sage bushes on my way and jumped up to the terrace. Whispering, I said, “I won’t leave.”

The rocks were reddish-blue in color, and also a little green in places. The wind and the souls were transforming their shape. This decaying form appeared as an infinite border. I pretended I was Andronikos.* I tried to mimic his movement and his thinking while walking among the rocks.

Axiom 3: Although the islands of an archipelago are identical, they are not the same in quality.

Every day I felt an inevitable desire to discover the other island I saw every morning from my rocky terrace. I heard a rumor that it was called Fourni Island, and animals that used to be human live there. It seemed much smaller than my island. Later I learned that there were many islands, and my island was part of an archipelago. I felt sad. I thought the island where I chose to live in exile was the very last island on earth. Rules around security and surveillance are a feature of archipelagos. A lone island is part of an endless free-thinking and lost imagination. However, an archipelago signifies relations of un-relation between each island. Humans often think each island in an archipelago resembles the others. It is not true. Although each island forms part of a terrestrial totality, they are not all the same. An archipelago creates conditions that function to justify exceptions. Once I think with a free mind among the islands of the archipelago, I immediately realize that the archipelago may hide pockets and territories of violence. I said to them, “I won’t leave.”

Axiom 4: An archipelago has the ability to sustain the addiction that humans had for islands before they became animals.

I keep watching the horizon. A few humans I saw a few days ago might have already left. I feel the changes taking place in my body. I know I will end up on Fourni. A certain and profound detachment from the mainland and my living environment shouldn’t frighten me. As long as I maintain my exile and discipline myself, I will not forget the truth. To refresh my memory, I put a tattoo on my right arm, which I seldom use. I won’t satisfy the condition of exception. They are deceiving themselves. Voluntary exile on this island leads to self-discipline. I refresh my memory and my movements. The other day, I realized that I forgot to speak. It did not annoy me.

I repeated: “I won’t leave.”

*The main character in the novel Ada (Island) by Turkish author Bilge Karasu.

This text was commissioned by the artist Hera Büyüktaşçıyan for the installation From the Island of the Day Before, 14th Istanbul Biennale, 2015. Below are translations of the text into Greek, Kurdish, and Armenian.

GREEK

Οι θεοί μας ζητούν να εξοριστούμε

Περι αρχιπελάγους και εθελουσίας εξορίας

Αποδέχτηκα τις συνθήκες. Κανένας δε με πίεσε ούτε μπορεί. Τους είπα θα πάω μόνη μου. Είδα το πέλαγο ανάμεσα όταν σιγά σιγά πλησίαζα το νησί. Αποδέχτηκα τις καταστασεις, τα βάσανα. Είπα, δε θα φύγω. Θα παραστώ μάρτυρας της παρακμής και της σήψης του μυαλού μου ως μέρος αυτής της εθελουσίας εξορίας σ΄αυτό το νησί. Αποδέχτηκα τις καταστάσεις, είπα δε θα φύγω.

Αξίωμα 1: υπάρχει ένα νησί πάντα πίσω απ το νησί που νομίζεις πως είναι το τέλος της γης.

Το άλλο νησί δεν συνέδεεται ποτέ με το παρόν νησί. Έτσι ο ορίζοντας δεν είναι ποτέ ατελείωτος. Βλέποντας και γνωρίζοντας το άλλο νησί πάντα με μπερδεύει. Το άλλο νησί δημιουργεί περιέργεια, ενοχλεί τη Μοναξία μου. Εύχομαι να είναι μια στεριά. Η σκέψη και η πεποίθηση ότι είμαι στο πιο τελευταίο νησί στην άκρη της γης, καθαρίζουν τη φαντασία μου για τα σύνορα. Το να είσαι στην εθελούσια εξορία είναι μια συνεχής αυτοπειθαρχία και μια σιωπηρή μάχη με την επικράτεια. Απ την πρώτη μέρα στην Ικαρία, διάλεξα τη μικρή καλύβα στην κορφή του βραχώδους λόφου που έμοιαζε σαν φυσική βεράντα με σκαλιστές μικρές σπηλιές. Οι φήμες λένε, ότι παλιά οι σπηλιές ήσαν για κρυμμένους φυγάδες και πρόσφυγες. Η βεραντα βλέπει το πέλαγο, αλλά πρωτα, μπροστα, τον κρατήρα με το αλάτι.

Αξίωμα 2: Το αλάτι και τα βράχια είναι οι αναχρονιστικές εδαφικές μορφές φθοράς στα νησιά.

Προχώρησα αργά προς τους κρατήρες όταν τους είδα πρώτη φορά. Τα κρύστάλλινα ασπρο-γκρί μόρια είναι διαφάνειες που υποτίθεται αντιπροσωπεύουν μια κίνηση μέσα στον κοσμικό χρόνο. Η θάλασσα ήταν πράσινη-μπλε. Μερικά καράβια περνούσαν σαν σκοτεινές σκιές, άγνωστες οντότητες, αμφίβολα αντικείμενα από μακριά. Κάποιες φορές η κάθετη διάσταση του νησιού ήταν πανομοιότυπη με το μέγεθος του καραβιού. Αυτά τα αντικείμενα έρχονταν μαζί, περνόντας για μερικά λεπτά. Γυρνούσα το πρόσωπο μου, ωστε να μην το βλέπω. Πηγα πίσω στην καλύβα μου. Χάιδεψα τα φασκόμηλα στη διαδρομή και πήδηξα στη βεράντα. Ξιθύρισα… είπα δε θα φύγω. Τα βράχια ήσαν κοκκινο-μπλέ με ελαφρύ πράσινο μεσα. Ο άνεμος και οι ψυχές μετέτρεπαν το σχήμα τους. Αυτή η διαβρωμένη μορφή εμφανιζόταν ως ατέρμονα περιθώρια. Προσποιήθηκα οτι είμαι ο Ανδρόνικος, προσπαθούσα να μιμηθώ την κίνηση του πως με σκέψη περπατούσε μέσα στα βράχια.

Αξίωμα 3: παρόλο που τα νησιά ενός αρχιπελάγου είναι πανομοιότυπα δεν είναι από την ίδια ποιότητα.

Κάθε μέρα ένιωθα την αναπόφευκτη επιθυμία να ανακαλύψω το νησί που έβλεπα κάθε πρωί από τη βράχινη βεράντα μου. Άκουσα μια φήμη, ότι λέγεται Φούρνοι και ότι ζώα ζουν εκεί που ήσαν άνθρωποι πριν. Έμοιαζε πολύ μικρότερο απ το δικό μου νησί. Έμαθα αργότερα ότι υπήρχαν πολλά νησιά και το νησί μου ήταν μέρος αυτού του αρχιπελάγους. Λυπήθηκα. Νόμιζα ότι το νησί που διάλεξα να ‘μαι στην εξορία είναι το τελευταίο νησί στη γή. Οι κανόνες της ασφάλειας και της επιτήρησης είναι στοιχεία του αρχιπελάγους. Ένα νησί είναι μέρος μιας ατέλειωτης ελεύθερης σκέψης και μιας χαμένης φαντασίας. Παρόλαυτά, ένα αρχιπέλαγος σηματοδοτεί τις σχέσεις των α-σχέσεων μεταξύ των νησιών. Οι άνθρωποι συχνά πιστεύουν κάθε νησί στο αρχιπέλαγος μοιάζει με το άλλο. Δεν είναι αλήθεια. Παρόλο που συμμετέχουν σε μια συνολική γήινη μορφή, δεν είναι από την ίδια ποιότητα. Το αρχιπέλαγος ορίζει μια συνθήκη που λειτουργεί σαν νομιμοποίηση της εξαίρεσης. Όταν σκεφτώ μέσα σε ελεύθερο μυαλό αναμεταξύ των νησιών του αρχιπελάγους, άμεσα συνειδητοποιώ ότι το αρχιπέλαγος μπορεί να χαρακτηρίζει επικράτειες θύλακες βίας. Τους είπα, δεν θα φύγω.

Αξίωμα 4: το αρχιπέλαγος έχει την ικανότητα να διατηρεί την εξαρτήση των ανθρώπων από τα νησιά πριν από τότε που οι άνθρωποι έγιναν ζώα.

Συνεχίζω να βλέπω τον ορίζοντα. Κάποιοι άνθρωποι που είδα μερικές μέρες πριν από μακριά ίσως ήδη φύγαν. Αισθάνομαι τις αλλαγές στο σώμα μου. Ξέρω, θα καταλήξω στους Φούρνους. Μια συγκεκριμένη και βαθειά αποκοπή από την κυρίως χώρα και το ζωτικό μου περιβάλλον δεν πρέπει να με φοβίζει. Όσο κρατώ την εξορία μου και πειθαρχώ τον εαυτό μου, δεν θα ξεχάσω την αλήθεια. Για να διατηρώ το μυαλό μου φρέσκο, χτύπησα ένα τατού στο δεξί μου μπράτσο, το οποίο σπάνια χρησιμοποιώ. Δεν θα ικανοποιήσω τη συνθήκη εξαίρεσης. Κοροιδεύουν τους εαυτούς τους. Η εθελούσια εξορία σ’ αυτό το νησί με οδηγεί στην αυτοπειθαρχία. Κρατάω φρέσκο το μυαλό μου και την κίνηση μου. Ξύπνησα μια μέρα, συνειδητοποίησα πως ξέχασα να μιλώ. Δε με ενόχλησε.

Επανέλαβα, δεν θα φύγω.

Translated by δημητρης θεοδωροπουλος / Dimitris Theodoropoulos

KURDISH

Li Ser Koçberîya (Sirgunîya) Bi Dildarî

Min şert qebûl kirin. Tu kesî zorê neda min an jî nikare zorê bide min. Min ji wan re got ez ê bi tena serê xwe herim. Wexta ku hêdîka nêzî giravê dibûm min oqyanûs dît. Min şert, îşkence qebûl kirin. Min got ku, ez ê neterikînim. Ez ê çavderîya rizîbûna aqilê xwe bikim di wexta sirgunîya xwe ya dildarî ya li vê gravê. Min şert qebûl kirin. Min got ku, ez ê neterikînim.

Aksiyoma 1: Wexta ku meriv difikire bê gihiştîye dawîya gerdûnê, têdigihê ku li paş giravê giraveke din heye.

Tu carî têkilîya girava din bi girava niha re nîn e. Welê ku, aso ne bêdawî ye. Nihêrtina girava din û zanîna hebûna wê min difikirîne. Girava din min dixîne nava meraqan û acizîyê dide tenahîya min. Fikra ku dibêm qey hatime ser girava herî dawî ya li ser rûyê gerdûnê û xwe qanîkirina li ser vê mijarê, texeyyula min ya li ser sînoran zelaltir dike. Sirgunîya bi dildarî hewceyî bi xwe-kontrolkirineke bênavber û lêkdanekê bi xwezayê re dike. Ji roja min a ewil a li Ikariayê û pê ve, min holikeke (bereqe) li ser zinaran ku li teraseke xwezayî ya bi şikeftên piçûk dorgirtî neqand. Dibêjin ku, ev şikeftên piçûk cihê xweveşartina penaberan bûne wextekî. Berê terasa xwezayî li oqyanûsê ye, lê berî wê jî li kraterên xwê.

Aksiyoma 2: Xwê û zinar, formên bejayî yên anakronîk ên rizîbûna giravan in. Dema ku min cara ewil ew dîtin tavilê hêdîka ber bi krateran ve meşîyam. Ne zelalîya (opaklık) di kitekitên rengê spî-gewr ê krîstal de, temsîlîyeta tevgerekî dike ku di nav zemanekî goya kozmik re derbas dibe. Behr di rengê şîneke hêşinî de bû.

Keştîyên barkêş ên mezin, sîyên tarî, puxteyên meçhûl, derbas dibûn wek heyberên nedîyar ên aîdê dûrîyê. Carina rehenda tîkane ya giravê hema hema wekhev bû bi rehenda keştîyekê re. Ev heyber bo kêlîyekê, qasî çend deqeyan dihatin ber hev û derbas dibûn. Min rûyê xwe bada ji bo ku nebînim. Vegerîyam holika xwe. Gava ku vedigerîyam min destê xwe da şafirên gîyagewrikên li xaçirêka xwe û min xwe avêt ser terasê. Min kire pistepist… Min got ku, ez ê neterikînim. Rengên zinaran sor-şîn bûn ku tê de rengê kesk hebû. Ba û ruh teşeyê zinaran veguhestibûn. Ev formên riziyayî, bi helwestên bêdawî xuya dibûn. Min xwe wekî Andronikos hîs kir, wexta di nav zinaran re dimeşîm, min kir ku liv û lebatên wî teqlît bikim bi fikrên wî re.

Aksiyoma 3: Giravên li komgiravê jihev in lê ne eynî ne.

Her roj, min daxwazek li hember kifşkirina girava din dikir ya ji terasa min a ji zinaran pêkhatî ve xuya dikir. Bi qasî ku bi ber guhê min ketibû, navê girava din Fourni bû û heywanên ku berê însan bûn dijîn li wir. Piştre hîn bûm, hê gelek girav hebûne û girava min yek ji nav van komegiravan bûye. Xemgîn bûm. Min digot qey girava ku min ji bo koçberîyê hilbijartibû, girava dawî ya gerdûnê ye. Normên ewlehî û kontrolkirinê, taybetîyên komgiravan in.
Giraveke yekjimar, parçeyeke fikirîna azad a bêdawî û texeyyulên wenda ne.

Lêbelê komgiravek, têkilîya bêtêkilîbûnê ya di navbera giravan de nîşan dide. Mirov bi gelemperî dibêjin qey her giraveke di komgiravê de hevdu tînin bîra hev. Lê ev ne rast e. herçiqas parçeyên formeke total a dinyewî bin jî ne wek hevdu ne. Komgirav şertekê pêk tîne, ev şert dike ku meşrûbûna îstîsnayê bi rê ve biçe. Wexta ku ez bi temamî bi hişekî azad difikirim di nav giravên komgiravê de, lê hay dibim ku komgirav nîşaneya erdên dorpêçkirî û şîddetê ye. Min ji wan re got ku; ez ê neterikînim.

Aksîyoma 4: Berî ku mirov veguherin ajalan, komgiravan dikir ku mirov bendeyî giravan bin.

Min aso sêr dikir ji xwe re. Mirovên ku min çend roj berê ew ji dûr ve dîtibûn ji zûde ve ye çûbûn ez dibêm qey. Min guherîna di laşe xwe de hîs kir. Dizanim, talîyê ez ê bibim Fourni. Vebirana kûr a ji jîyana min û parzemînê divê min netirsîne. Ez ê rastîyê ji bîr nekim heta ku koçberî û oto-kontrola xwe bidomînim. Ji bo ku hişê xwe bînim ser hemdê xwe min deqek çêkir li ser mile xwe yê rastê ku zêde bi kar naînim. Ez ê tetmîn nekim şertên îstîsnayê. Ew xwe dixapînin. Ev koçberîya min a bi dildarî ya li vê giravê berê min dide oto-kontrolê. Binye û helwesta xwe nû dikim. Rojekê şûnde gava şîyar bûm min ferq kir ku min axaftinê ji bîr kiriye. Ev rewşa hanê ez aciz nekirim. Min dubare kir: ez ê neterikînim.

Wergera ji tirkî / Translation from the Turkish by Semra GÜÇLÜ

ARMENIAN

ԿԱՄԱՒՈՐ ԱՔՍՈՐԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ ՎՐԱՅ

ՓԵԼԻՆ ԹԱՆ

Ընդունեցի պայմանները։ Ոչ ոք ստիպեց կամ կրնայ ստիպել։ Իրենց ըսի, թէ մինակս պիտի երթամ։ Երբ դանդաղ կղզի կը մօտենայինք, տեսայ ովկիանոսը։ Ընդունեցի պայմանները, տառապանքը։ Ըսի, որ պիտի չլքեմ։ Այս կղզիի վրայ կամաւոր աքսորականութեանս միջոցին պիտի դիտարկեմ մտքիս փտիլը։ Ընդունեցի պայմանները։ Ըսի, թէ պիտի չլքեմ։

Նշանաբան Ա։ Երբ մտածէք, թէ հասած էք տիեզերքի վախճանին՝ կը հասկնաք, որ կղզիի ետին միշտ ալ կայ ուրիշ մը։

Միւսը երբեք կապ չունի ներկայ կղզիին հետ։ Ուրեմն, հորիզոնը յաւիտենական չէ։ Զիս մտածելու կը մղէ նայիլ միւս կղզիին եւ գիտակցիլ անոր գոյութեան։ Միւս կղզին կը սրէ հետաքրքրութիւնս եւ կ՚անհանգստացնէ իմ ամայութիւնը։ Մտածել թէ եկած եմ վերջնագոյն կղզին եւ ինքզինքս համոզել այս նիւթին մէջ՝ կը յստակեցնէ սահմաններու վերաբերեալ իմ երեւակայութիւնս։ Կամաւոր աքսորի կացութիւնը կը պահանջէ անընդհատ ինքնահսկում եւ բնութեան հետ ընդհարում։ Սկսեալ Իկարիայի առաջին իսկ օրէն, ընտրեցի ժայռերու վրայ գտնուող հիւղակը, որ կը հայէր փոքր քարայրներով զարդարուած, բնական դարատափի մը։ Կ՚ըսուի, թէ ժամանակին գաղթականները գաղտաբար կը ծուարէին այս փոքր ժայռերուն մէջ։ Բնական դարատափը կը դիտէ ովկիանոսը, սակայն ատկէ առաջ՝ աղէ խառնարանները։

*Նշանաբան Բ։ Աղն ու ժայռերը կղզիներու փտածութեան անժամեայ ցամաքային ձեւերն են։

Զանոնք առաջին տեսնելուս, անմիջապէս, դանդաղ-դանդաղ քալեցի դէպի խառնարանները։ Բիւրեղեայ սպիտակ-մոխրագոյն հատուածներուն աղօտութիւնը, իբր թէ տիեզերական ժամանակէն անցնող շարժում մը կը ներկայացնէ։ Ծովը կապոյտ-կանաչ էր։

Բեռնատար հսկայ նաւեր կ՚անցնէին՝ նման մութ ստուերներու, անճանաչ էութիւններու, հեռուներու պատկանող տարտամ իրերու։ Երբեմն կղզիի ուղիղ հասակը գրեթէ նոյնն էր նաւու մը հասակին։ Այս իրերը պահ մը, քանի մը վայրկեան կը հաւասարէին իրարու ու կ՚անցնէին։ Չտեսնելու համար երեսս ուրիշ կողմ դարձուցի։ Վերադարձայ հիւղակ։ Ետ քալելու ընթացքին շոյեցի արահետի եղեսպակի թուփերն ու ցատկեցի դարատափին վրայ։ Փսփսացի… Ըսի, թէ պիտի չլքեմ։ Ժայռերուն գոյնը կարմիր-կապոյտ էր, մէջը կային պզտիկ կանաչներ։ Հովն ու հոգիները ձեւափոխած էին ժայռերուն տեսքը։ Փտող ձեւերը յայտնի կը դառնային անվերջանալի զուգահեռականներով։ Ես զիս զգացի Անդրոնիկոսի նման. ժայռերու միջեւ քալելու ընթացքին փորձեցի կապկել իր շարժումները, մտածումներուն հետ։

Նշանաբան Գ։ Կղզեխումբերու կղզիները նոյնատիպ իսկ ըլլան, բացարձակ նոյնը չեն։

Անդիմադրելի փափաք մը կ՚արթննար մէջս՝ յայտնաբերելու այն կղզին, զոր ամեն օր, ամեն առտու կը տեսնեմ ժայռակերտ դարատափէն։ Ըստ աւանդազրոյցի, միւս կղզիին անունը Ֆուռնի է, ուր կը բնակին անասուններ, որոնք նախապէս մարդ էին։ Յետոյ սորվեցայ, որ բազմաթիւ կղզիներ կան եւ իմս այս կղզեխումբին կը պատկանի։ Տխրեցայ։ Ենթադրած էի, թէ կղզին, զոր ընտրած էի աքսորի համար, վերջինն է տիեզերքին վրայ։ Ապահովութիւնն ու հսկումի կանոնները կղզեխումբերուն յատկանիշներն են։

Եզակի կղզի մը յաւիտենապէս ազատ մտածելու եւ կորուսեալ պատկերացումներու մէկ մասնիկն է։

Բայց կղզեխումբ մը ցոյց կու տայ կղզիներու միջեւ եղած անկապութեան յարաբերութիւնը։ Մարդիկ յաճախ կը մտածեն, թէ իւրաքանչիւր կղզեխումբի ամեն մէկ կղզի կը յիշեցնէ միւսը։ Ճիշդ չէ։ Երկրային ընդհանուր ձեւի մը մէկ մասնիկը ըլլան իսկ՝ նոյնը չեն։ Կղզեխումբը կը ստեղծէ վիճակ մը, որ կ՚ապահովէ բացառութեան օրինականացումին գործադրումը։ Երբ բոլորովին ազատ միտքով կը մտածեմ կղզեխումբի կղզիներուն մէջ, կ՚անդրադառնամ, որ կղզեխումբը կը ցուցադրէ պաշարեալ դաշտեր ու բռնութիւն։ Անոնց ըսի, թէ պիտի չլքեմ։

Նշանաբան Դ։ Նախքան մարդոց անասունի վերածուիլը, կղզեխումբերը մարդոց դիմադրողականութիւն կ՚ապահովէին կղզիներու դէմ։

Կը շարունակեմ դիտել հորիզոնը։ Մարդիկը, զոր քանի մը օր առաջ հեռուէն տեսեր էի, կարծեմ շատոնց գացին։ Զգացի մարմնիս փոփոխումը։ Գիտեմ, վերջս Ֆուռնի պիտի ըլլայ։ Մայր ցամաքէն եւ բնավայրէս խոր անջատումը զիս պէտք չէ վախցնէ։ Ճշմարտութիւնը պիտի չմոռնամ այնքան ժամանակ, քանի դեռ կը շարունակեմ աքսորականութիւնս ու ինքնահսկումս։ Գիտակցութիւնս թարմ պահելու համար կտածել տուի աջ թեւս, զոր շատ չեմ գործածեր։ Պիտի չբաւարարեմ բացառութեան պայմանները։ Անոնք իրենք զիրենք կը խաբեն։ Այս կղզիի վրայ անցուցած իմ կամաւոր աքսորս զիս դէպի ինքնահսկում կ՚ուղղորդէ։ Կը թարմացնեմ կազմուածքս ու շարժումս։ Յաջորդ օր երբ արթնցայ, անդրադարձայ, որ խօսիլը մոռցած եմ։ Այս պարագան չնեղեց զիս։ Կրկնեցի. պիտի չլքեմ

թրքերէնէ թարգմանեց՝ Սեւան Տէյիրմենճեան / Translated by Sevan Deirmendjian